عرشه فولادی: آنچه از وزن ورق، قیمت و نحوه اجرا باید بدانید

سقف؛ یکی از اجزای مهم ساختمان که پناهی برای ساکنان آن است و علاوه بر محافظت از افراد، بخشی از بار ساختمان را نیز تحمل میکند و در واقع ارزش سازه‌ای دارد. اما برخلاف زمان‌های قدیم امروزه انواع مختلفی از سقف ها وجود دارند که یکی از پرکاربردترین آنها سقف عرشه فولادی است.

در ادامه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد این سقف که آن را  یکی از انواع محبوب سقف ساخته است، خواهیم پرداخت. آیا تا به حال اصطلاح “روکش فلزی” یا “پوشش فولادی” را شنیده اید؟ آیا میدانید معنا و مفهوم آنها در واقع به چه معناست؟

شاید با این عناوین آشنا باشید اما در ادامه قصد داریم هرچه بیشتر به پوشش فولادی یا یکی از مدرن‌ترین سقف‌های ساختمانی با عنوان سقف عرشه فولادی بپردازیم که در چند دهه‌ی گذشته، از تکنولوژی عرشه فولادی در بسیاری از کشورهای مدرن دنیا استفاده شده است.

سقف عرشه فولادی، به عنوان پایه ای برای سیستم های سقف تخت، شیب دار و قوسی به دلیل نسبت استحکام به وزن بالای نسبت فولاد استفاده میشود.

شرکت هوملکس در کنار پشتیبانی، ارائه مشاوره‌های فنی و تخصصی به مشتریان، چند نوع متداول سقف عرشه فولادی را به معماران، سازندگان فولاد، پیمانکاران سقف، پیمانکاران عمومی و سازندگان در کشور عزیزمان ایران عرضه میکند. با کمک و مشاوره های هوملکس، میتوانید مواد روکش فلزی را سریع حمل کنید، بنابراین پروژه شما میتواند تا حد بسیار زیادی در مصرف زمان و انرژی شما، صرفه جویی کرده و هزینه های جاری شما را به حداقل برساند.

برای کسب مشاوره در خصوص انتخاب و تهیه محصول میتوانید از طریق یکی از روش‌های زیر با کارشناسان واحد فنی و واحد فروش هوملکس در ارتباط باشید، فاصله‌ای که میان شما و هوملکس وجود دارد با یک تماس تلفنی ساده، یا حتی یک گفتمان آنلاین میتواند به یک دوستی دیرینه تبدیل شود.  

سقف عرشه فولادی

سقف عرشه فولادی نوعی سقف کامپوزیت است که از چهار جزء ورق فولادی، گل‌میخ، ارماتور و بتن تشکیل شده است و یکی از اهداف اجرای عرشه فولادی به عنوان سقف سازه، حمل بار سیستم‌های نصب شده بر روی سقف نظیر لوله‌کشی‌ها و سیم‌کشی‌ها است. اما چه چیزی باعث شده است تا برای چنین امر مهمی از آیند نوع سقف استفاده شود و چه عاملی آن را به اندازه‌ی کافی مقاوم‌ میسازد؟  اول از همه باید توضیح دهیم که عرشه های فولادی  کاربردی در سقف‌ها دو نوع دارند؛

مرکب ‌و ‌غیر مرکب. سقف غیر مرکب یک عرشه‌ی فولادی است که دارای موج‌های اصلی عرشه است و هیچ شیار دیگری روی سطح ورق وجود ندارد. سقف مرکب دارای شیارهایی است که به اصطلاح به آنها آج گفته میشود. این سقف با همراهی دال بتنی باعث افزایش مقاومت و باربری سقف میشود.  ورق‌های فولادی به گونه‌ای ساخته‌میشوند که نسبت وزن به مقاومت آنها مناسب است؛ یعنی وزن پایین و مقاومت بالایی دارند اما این تنها مزیت سقف عرشه فولادی نیست.

مزایای سقف عرشه فولادی

یکی از مزایای این سقف وجود امکان کنترل بار هنگام ساخت پس از است. این به چه معناست؟ در اجرای سایر انواع سقف‌ها قبل از بتن ریزی یا در واقع پایان اجرای سقف باید شمع بندی انجام شود یا در واقع چیزی سقف را حمایت کند. اما در اجرای عرشه فولادی نیازی به شمع بندی نیست و با قرار دادن عرشه روی تیرآهن‌ها فرایند ساخت و ساز ادامه میابد.  مزیت بعدی سقف عرشه فولادی مقاومت آن در برابر آتش سوزی است‌. البته میزان مقاومت به نوع عرشه و پروفیل آن وابسته است اما قطعا یک ورق گالوانیزه با بتن مقاومت بیشتری از بتن و تیرآهن دارد.

عرشه های فولادی نسبت به شرایط آب و هوایی آسیب پذیر نیستند. بنابراین در تمام شرایط آب و هوایی امکان ادامه.ی فرایند ساخت و ساز وجود داشته و نیازی به ایجاد وقفه ندارد. این امر نه تنها باعث صرفه جویی در زمان میشود بلکه در نهایت سرعت ساخت و ساز را افزایش میدهد. همچنین سرعت اجرای سقف عرشه فولادی بسیار بالاتر از سایر انواع سقف است که در ادامه بیشتر راجب مراحل و تفاوت‌های آن با دیگر انواع سقف  صحبت میکنیم.

در نهایت باید به این نکته نیز اشاره کرد که وزن پایین عرشه‌های فولادی نه تنها زمان و هزینه‌ی نصب آن را کاهش میدهد، بلکه باعث کاهش وزن ساختمان و در نهایت بار مرده‌ی سازه نیز میشود.

نحوه اجرای سقف عرشه فولادی

قبلا اشاره کردیم که قبل از نصب سقف عرشه فولادی نیازی به شمع بندی نیست. پس اولین مرحله‌ی اجرا با علامت گذاری عرشه های شروع می‌شود . این علامت گذاری برای قرارگیری درست ورق‌های کنار یکدیگر صورت میگیرد. سپس ورق‌ها با جرثقیل یا نیروی انسانی به طبقه‌ی مورد نظر از سازه انتقال داده شده و روی تیرآهن ها یا همان اسکلت ساختمان قرار میگیرند.

هنگامی که ورق‌ها کاملا طبق نقشه چیده شدند به وسیله‌ی میخ  محکم میشوند. سپس نوبت گل میخ است؛ گل میخ نوعی برشگیر با قطر دو سانتی متر و شکل یک میخ بزرگ است که با دستگاه جوشکاری قوس الکتریکی، ورق فولادی را به تیرهای فرعی وصل کرده و آن را محکم میسازد. البته برای جلوگیری از صدمه به ورق هنگام جوشکاری از یک حلقه‌ی سرامیکی در محل جوشکاری استفاده میگردد. مرحله‌ی بعد آرماتور بندی یا همان قرار دادن میلگردها است. این میلگردها برای جلوگیری از کشش بتن و در نهایت ترک آن نصب میگردند.

اما این امر چگونه انجام میپذیرد؟

میلگردهای مصرفی در این موارد معمولا از نوع حرارتی هستند. بتن در هنگام خشک شدن تغییر دما می‌دهد و این میلگردها  باعث میشوند تا بتن به هنگام گیرش جمع نشود. چرا که در این صورت ورق فولادی زیر آن در برابر این جمع شدن مقاومت نشان میدهد و باعث ترک خوردن بتن میشود. پس از پایان آرماتور بندی و کنترل نهایی  ، نوبت مرحله‌ی  پایانی یعنی بتن ریزی است.

همانطور که دیدید مراحل اجرای سقف عرشه فولادی و همینطور دشواری آن بسیار کمتر از سایر سقف ها است. در واقع علاوه بر مقاومت بالا می‌توان سرعت اجرا را نیز یکی از دلایل اصلی برای محبوبیت این نوع سقف دانست.

نکات قابل توجه هنگام اجرای سقف عرشه فولادی:

• به هنگام قرار دادن ورق‌های فولادی بر روی تیرها باید دقت شود که این کار تا دقیقا طبق نقشه و علامت گذاری ها انجام گردد. همچنین هیچ فاصله‌ای نباید میان ورق‌ها وجود داشته باشد.
• اتصال درست و میخکوبی ورق ها باید به درستی کنترل شود.
• به هنگام انتخاب مجری عرشه فولادی برای پروژه‌ی خود دقت داشته باشید که در نمونه کارهای خود از استانداردها SDI پیروی کرده باشند.
•  عرشه های فولادی از برندهای مختلفی تولید می‌شوند و هر شرکتی از ورق‌های متفاوتی استفاده میکند. پس مطمئنی شوید شیوه‌ی کار و نوع محصول آنها برای سازهای شما مناسب است.
• قبل از بتن ریزی، عرشه‌ی فولادی باید کاملا تمیز باشد. در صورت وجود کرد و خاک یا هر ماده‌ی دیگری، بتن به خوبی به ورق نچسبیده و در عملکرد نهایی سقف اختلاف ایجاد میشود.
• از استفاده‌ی هرگونه ورق فولادی که به علت تغییرات دما یا هر گونه آسیب فیزیکی تغییر شکل داده‌است، باید پرهیز شود. 

قیمت عرشه فولادی

برای اینکه قیمت عرشه فولادی محاسبه گردد، باید عوامل زیادی  در نظر گرفته‌شود. از جمله محل ساخت و ساز، نوع عرشه و نوع پروفیل، شهر سکونت، برند سازنده، ضخامت ورقه‌ی فولادی و….  همچنین نوسانات قیمت فولاد که هرچند اندک است اما نباید نادیده گرفته‌شود. اگر بخواهیم قیمت عرشه های فولادی را به طور کلی بررسی کنیم، قیمت هر واحد ( کیلوگرم وزن‌مخصوص) با هر ضخامتی بین۲۵ تا ۳۰ هزارتومان میباشد. 

وزن ورق عرشه فولادی

وزن ورقهای فولادی ثابت نیست و مانند قیمت به عوامل مختلفی وابسته‌است. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از مساحت سقف، ضخامت ورق و ارتفاع گام ورق ( دو نوع گام ۶ و ۷/۵ سانتی متری ).  اما نکته‌ی قابل توجه این است که برای محاسبه‌ی قیمت از وزن معمولی ورق استفاده نمیشود و از مفهومی به نام وزن مخصوص استفاده میگردد.

وزن مخصوص یک متر مکعب ورق فولاد ۸۷۵۰  کیلوگرم است. وزن مخصوص هر‌ ورق  با ضرب طول در عرض در ضخامت در این عدد به دست می آید. مثلا وزن مخصوص یک‌متر مربع ورق گالوانیزه با ضخامت یک میلیمتر ۸/۷۵ کیلوگرم است.  شاید بپرسید چرا به جای وزن معمولی از وزن مخصوص استفاده میشود؟ ضخامت ورق‌های کالوانیزه‌ی به کاررفته در عرشه فولادی حداکثر ۱/۵ میلیمتر هستند که اندازه‌گیری آن مشکل است اما با استفاده از وزن مخصوص میتوان به راحتی ضخامت را بدون اندازه گیری به دست آورد.

آنچه که گفتیم درباره‌ی ورق گالوانیزه‌ی عادی بود اما برای ساخت عرشه فولادی در این ورق تغییراتی ایجاد میشود. بنابراین محاسبه‌ی وزن ممکن است کمی تغییر کند. به خصوص که ارتفاع گام عرشه نیز باعث تفاوت در وزن میشود. مثال قبل که درباره‌ی ورق گالوانیزه با مساحت ۱ متر مربع و ضخامت ۱ میلیمتر بود را با یاد آورید. اگر این ورق به عرشه با گام ۶ سانتی متری تبدیل شود برای ساخت یک متر مربع سقف به ۱۰ کیلوگرم ورق گالوانیزه نیاز است. 

سقف عرشه فولادی در سازه‌ی بتنی

سقف عرشه فولادی یکی از گزینه‌های ترجیحی در سازه‌های بتنی است. اولین دلیل که قبلا هم به آن اشاره کردیم سرعت بالای اجرای آن است. دلیل دوم این است که استفاده از عرشه های فولادی تا حد زیادی مصرف فولاد در سازه را نه تنها در ساختمان بتنی بلکه در سایر سازه‌های نیز کاهش میدهد.

همچنین میدانیم که در سایر سقف‌ها امکان بتن ریزی همزمان سقف تمام طبقات وجود ندارد. اما در اجرای این مدل سقف اینطور نیست که همین امر سبب کاهش چشمگیری زمان اجرای سقف و در نتیجه کاهش هزینه‌ها میگردد. این صرفه جویی نه تنها برای فولاد بلکه برای بتن مصرفی سقف نیز صدق میکند. در  بتن ریزی سقف عرشه فولادی حدود ۲۰ درصد بتن کمتری استفاده میشود.

همچنین از آنجایی که معمولا سازه‌های بتنی وزن بالایی دارند، استفاده از اجزای فلزی مانند عرشه فولادی و کاهش مصرفی بتن به کاهش وزن سازه کمک میکند.

حداکثر دهانه‌ی سقف عرشه فولادی

اندازه‌ی داهانه‌ی سقف عرشه فولادی نسبت به ضخامت آن متغیر است و با آن نسبت مستقیم دارد.  یعنی هرچه ضخامت ورق فولادی بیشتر باشد، اندازه‌ی دهانه نیز باید بزرگتر شود. حداقل ضخامت ورق‌های فولادی ۰/۷ یا ۰/۸ میلیمتر است. برای این اندازه ، دهانه‌ی سقف باید ۲/۵ متر یا ۲۵۰ سانتی متر باشد. برای ضخامت های بیشتر به ازای هر ۰/۱ میلیمتر، ۱۰ سانتی متر به اندازه‌ی دهانه اضافه مبشود. مثلا سقف عرشه فولادی با ورق فولادی دارای ضخامت ۱ میلی متر به دهانه‌ای ۲۷۰ یا ۲۸۰ سانتی متری نیاز دارد.

فاصله‌ی تیرها در سقف عرشه فولادی

وظیفه‌ی تیرهای فرعی انتقال نیروی ساختمان به تیرهای اصلی است بنابراین فاصله‌ی میان آنها باید با  دقت محاسبه گردد. برای این کار مهندسین عواملی مثل پروفیل تیر آهن، نوع تیرآهن( زنبوری،ساده، ناودانی)، ضخامت ورق فولادی و ارتفاع گام آن و…. را در نظر میگیرند. معمولا اندازه‌ی دهانه در سقف عرشه فولادی بین ۱/۷ متر تا ۳/۵ متر است. اما باید توجه داشت که چون شمع بندی صورت نمیگیرد، سقف عرشه فولادی لرزش بسیاری دارد بنابراین بهتر است فاصله‌ی بین تیرها بیشتر از ۲/۵ متر نباشد.

معایب سقف عرشه فلزی

تا اینجا به مزایای فراوان سقف عرشه فولادی پرداختیم اما هیچ چیز بی عیب نیست و سقف عرشه فولادی نیز معایبی دارد: 

• قیمت بالا: درست است که به علت کاهش زمان و نیروی انسانی، در نهایت هزینه‌ی ساخت و ساز کاهش میابد. اما قیمت خود عرشه فولادی است که از سایر مصالح سقفی بیشتر است. در بخش قیمت ذکر کردیم که هر واحد از ورق فولادی حدود ۳۰ هزار تومان است و برای اجرای یک‌متر مربع سقف نیاز به حدود ۱۰ کیلو ورق است . یعنی هر متر مربع حدود ۳۰۰ هزارتومان هزینه به همراه دارد که قطعا بیشتر از سایر سقف‌ها مانند کامپوزیت ساده یا تیرچه بلوک است.
• تغییر ابعاد با تغییر دما: میدانیم که تمام فلزات با افزایش دما انبساط یافته‌و با کاهش دما منقبض می‌شوند. فولاد نیز به عنوان یک آلیاژ فلزی چنین ویژگی‌ای را دارد و در روز های گرم تابستان منبسط و در روزهای سرد زمستانی منقبض می‌شود. در این میان بتن نیز تغییر ابعاد دارد اما ضریب انبساط بتن بسیار کمتر از فلز است. این اختلاف میان ضرائب انبساط سبب می‌شود تا در طول زمان و طی تغییرات ابعاد عرشه فولادی، بتن ترک بخورد و در نتیجه عمر مفید سازه و مقاومت آن را کاهش دهد. بنابراین برای جلوگیری از این اتفاق باید مطمئنی شد که سقف به خوبی عایق میشود تا از تغییرات دما در مجاورت فاز جلوگیری شود.

سقف عرشه فولادی در نزدیکی پروژه شماست:

از آنجاییکه هوملکس دارای نمایندگان فروش بسیاری در سراسر ایران است. میتوانید هرکدام از خدمات مورد نیاز خود را در شهر یا محل پروژه خود دریافت کنید. رسالت تیم فنی هوملکس این است که در سراسر ایران بتواند بهترین و با کیفیت ترین خدمات را با کمترین هزینه ممکن به مشتریان خود ارائه کند.

کافیست با دفتر فروش هوملکس تماس بگیرید و از نزدیک ترین نمایندگی و انبار موجود در خصوص سقف عرشه فولادی مطلع شوید.

کلام آخر

با پیشرفت صنعت، هر روز روش‌ها و ابزارهای  نوین در صنعت ساخت و ساز ابداع میشوند. سقف عرشه فولادی بی شک یکی از این روش های نوین است. که در دهه‌ی گذشته در کشور ما بسیار محبوب شده‌و استفاده از آن رایج تر گردیده‌است. بنابراین قطعا برای بسیاری از سازه‌ها استفاده از این نوع سقف توصیه میشود.